بیماری نیوکاسل یک بیماری ویروسی است این بیماری اولین بار در سال ۱۹۲۶ در نیوکاسل انگلستان تشخیص داده شد.
نیوکاسل یکی از مهمترین بیماریهای پرندگانی است که به صورت صنعتی و متراکم پرورش داده میشوند و گلههای بسیاری از جوجه های گوشتی در صورت عدم واکسیناسیون با این بیماری درگیر میشوند. این بیماری در سال ۱۳۲۹ در ایران شناسایی شدهاست. . فصل بیماری نیوکاسل، اغلب در تابستان و زمستان است. هرچند شیوع و ماندگاری بیماری ویروسی نیوکاسل در زمستان و هوای سرد بیشتر است.
نیوکاسل در مرغ به سه شکل ظاهر می شود: لنتوژنیک یا خفیف، مزوژنیک یا متوسط و ولوژنیک یا بسیار بدخیم که بیماری نیوکاسل نیز نامیده می شود. سویه های لنتوژنیک بسیار گسترده هستند اما باعث شیوع کمی بیماری می شوند.
نشانهها
علائم نیوکاسل با توجه به نوع ویروس، میزان سلامتی و سن پرنده و گونه میزبان متفاوت است. این علائم شامل نشانههای تنفسی همچون تنگی نفس و سرفه ، نشانههای عصبی چون افسردگی، بیاشتهایی، افتادن بالها و فلجی، گیج خوردن سر و گردن، به دور خود چرخیدن، لرزش، تورم چشم و گلو، اسهال آبکی و سبز، و ناهنجاری و کاهش تخم در پرندگان تخمگذار میشود.
انتقال بیماری
بیماری نیوکاسل در طیور از طریق مدفوع پرندگان آلوده و ترشحات بینی، دهان و چشم ها منتقل می شود. نحوه شیوع نیوکاسل عمدتا از طریق تماس مستقیم بین پرندگان سالم و ترشحات بدن پرندگان آلوده است. مواد حامل ویروس را میتوان روی کفشها و لباسها برداشت و از گله آلوده به گله سالم برد.
راه های انتقال ویروس نیوکاسل شامل تماس بین طیور و همچنین از طریق حرکت وسایل نقلیه آلوده، تجهیزات، کود دامی، خوراک و آب است.
ویروس بیماری نیوکاسل می تواند از طریق تماس با کبوترهای وحشی عفونی و سایر پرندگان وحشی یا به طور غیرمستقیم از طریق آلودگی خوراک یا اشیاء به طیور خانگی منتقل شود. (علائم بیماری نیوکاسل در کبوتر مانند مرغ و خروس است)
این ویروس می تواند چندین هفته در یک محیط گرم و مرطوب روی پر پرندگان، کود و سایر مواد زنده بماند.
این بیماری از طریق تماس مستقیم با مایعات بدن پرندگان آلوده، به ویژه مدفوع و تماس آئروسل آنها منتقل می شود.
این بیماری بین انسان و حیوان مشترک میباشد و میتوان گفت کسانی که با این پرندگان بیمار به نوعی در ارتباط میباشند قابل انتقال میباشد این ارتباط میتواند به صورت مستقیم با پرندگان زینتی و یا فراوردههای طیور و حتی ترشحات و گوشت مرغ انتقال یابد و این بیماری در انسان به صورت ریختن اشک از چشم بی خوابی، سرگیجه را از علائم این بیماری دانست و در انسانها قابل درمان میباشد این گونه عفونت ها بیشتر در کارکنان آزمایشگاه و خدمه واکسیناسیون رخ می دهد.
چگونه از بروز بیماری نیوکاسل جلوگیری کنیم؟
هنگامی که ویروس نیوکاسل در منطقه ای که قبلا عاری از بیماری بود ظاهر می شود، در اکثر کشورها یک سیاست حذف انجام می شود که شامل موارد زیر هستند:
انزوا یا قرنطینه شدید شیوع بیماری تخریب انسانی همه پرندگان آلوده و در معرض تمیز کردن و ضدعفونی کامل محل
دفع مناسب لاشه و ایجاد مناطق مدیریت پسماند
کنترل آفات در گله
کاهش جمعیت و به دنبال آن ۲۱ روز بدون طیور قبل از ذخیره سازی مجدد
اجتناب از تماس با پرندگان با وضعیت سلامت نامشخص
کنترل دسترسی به مرغداری ها
دور نگاه داشتن جوندگان و پرندگان وحشی
واکسیناسیون نیوکاسل
انواع مختلف واکسن برای پیشگیری و درمان بیماری نیوکاسل موجود است:
واکسنهای تضعیف شده زنده: لنتوژنیک یا مزوژنیک. آنها را می توان با واکسیناسیون انبوه (آب آشامیدنی، اسپری) یا به صورت جداگانه (قطره چشم) استفاده کرد.
واکسنهای غیرفعال: معمولا بعد از واکسنهای زنده برای تقویت و حفاظت طولانیتر و همچنین در ترکیب با واکسنهای زنده از سنین پایین در مناطق آندمیک استفاده میشود.
واکسن های نوترکیب مبتنی بر HVT: می توان آنها را در روز هچ تجویز کرد، اما حدود ۴ هفته طول می کشد تا ایمنی قابل توجهی ایجاد شود. در مناطق با چالش ویروس نیوکاسل بالا، واکسن های زنده اضافی برای محافظت مناسب مورد نیاز است.
هنگامی که خطر عفونت نیوکاسل در مرغ قابل توجه است، واکسن های زنده را می توان در فواصل منظم در تولید برای حفظ ایمنی تجویز کرد.